XIX. YÜZYILIN SON ÇEYREĞİNDE AFYONKARAHİSAR’DA GAYRİMÜSLİMLER,(¹) isimli yayımlanmamış tarih tezini okurken ilginç bir hatıraya rastladım. Onu paylaşmak istiyorum.
Yazar Ömer Fevzi Atabek’in naklettiği hatıraya göre, 1894’te Afyonkarahisar’da üç Ermeni kızı Müslümanlıklarını ilan ederler. Ailelerinin buna razı gelmemesi üzerine bir Müslüman ailenin yanına sığınırlar. Durum dönemin kadısına intikal eder. Kadı, durumu papaza havale ederek kızlara dinî telkinde bulunulmasını ister. Papaz dinî telkinde bulunur, hatta altın vaad eder. Kızlardan ikisi din değiştirmekten vazgeçer. Bunlardan sadece biri kararından dönmez. Bu, Güllü’dür.
Güllü, Müslüman olur ve Zehra adını alır.
Önceden sevdiği, âşık olduğu öksüz büyümüş bir Türk olan Ali ile evlenir.
Afyon halkı bunlara gösterişli bir düğün tertip eder. Bir ev ve bir dükkan hediye edilir.
Türk Milleti’nin engin hoşgörüsü, başka dinlere karşı saygılı oluşu, asla ırkçı olmaması, onu değiştirmemiş, geliştirmiştir.
Yoksa bu millet, asırlarca dünyaya nasıl hükmederdi.